Αναλογική VS Ψηφιακή φωτογραφία – Αναζητήσεις χωρίς φίλτρο
Κλειστό Π. Φαλήρου (Τae Kwon Do)
Ένα από τα πιο καίρια και διαρκώς επανερχόμενα ερωτήματα στη σύγχρονη φωτογραφική δημιουργία του 21ου αιώνα αφορά την επιλογή ανάμεσα στην αναλογική και την ψηφιακή διαδικασία παραγωγής εικόνας. Σε μια εποχή όπου η ψηφιακή τεχνολογία κυριαρχεί, προσφέροντας ταχύτητα, ευελιξία και απεριόριστες δυνατότητες επεξεργασίας, τί είναι αυτό που οδηγεί ορισμένους δημιουργούς να επιμένουν στην αναλογική λήψη και εκτύπωση; Ποια ανάγκη, αισθητική, φιλοσοφική ή παιδαγωγική, καθιστά τη χειρονομία της αναλογικής φωτογραφίας ακόμη ουσιαστική; Και, ακόμη πιο σημαντικό, ως φωτογράφοι, είτε ερασιτέχνες είτε επαγγελματίες, ως εκπαιδευτικοί και ως φοιτητές, έχουμε πραγματικά ανάγκη την αναλογική εμπειρία μέσα στη συνολική δημιουργική διαδικασία;
Στην παρούσα εισήγηση θα επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε αυτούς τους προβληματισμούς μέσα από ένα διττό πρίσμα: αφενός εξετάζοντας ιστορικά παραδείγματα που ανέδειξαν τη σημασία της υλικότητας, της αφής και της φυσικής διαδικασίας στον σχηματισμό της φωτογραφικής εικόνας, και αφετέρου παρουσιάζοντας προσωπικές φωτογραφικές πρακτικές όπου η αναλογική μέθοδος λειτουργεί όχι απλώς ως τεχνική επιλογή αλλά ως εργαλείο σκέψης και σύνδεσης με το θέμα. Καθοδηγούμενοι από την πραγματεία του Henri Bergson σχετικά με το φαινόμενο του Déjà vu και την έννοια της «ανάμνησης του παρόντος», θα επιχειρήσουμε να ανιχνεύσουμε οπτικούς και εννοιολογικούς συσχετισμούς που αναδεικνύουν πώς η φωτογραφική πράξη μπορεί να ενσωματώνει χρονικότητα, εμπειρία και μνήμη. Η αναλογική εικόνα, ως αντικείμενο αλλά και ως διαδικασία, θα εξεταστεί σε σχέση με τη μορφή, την ύλη και το περιεχόμενό της, καθώς και με τον τρόπο που οι τεχνικές επιλογές ή η αφορμή που προσφέρουν, διαμορφώνουν βαθύτερα την κατανόηση και την πρόσληψη της φωτογραφικής δημιουργίας με ή χωρίς την ψηφιακή τεχνολογία.
Οι διαφορές μήπως τελικά είναι αφορμές;
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Ηώ Πάσχου είναι Επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής ενώ το διάστημα 2007-2010 δίδαξε φωτογραφία ως λέκτορας στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Από το 2016 έως το 2023 εμψύχωνε τα σεμινάρια δημιουργικής φωτογραφίας στο Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας.
Έλαβε διδακτορικό δίπλωμα στην Ιστορία της Τέχνης από το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (Paris I-Sorbonne, Institut d’Art et d’Archéologie) καθώς και μεταπτυχιακό στην Ιστορία και την Αισθητική της Φωτογραφίας ως υπότροφος του Ιδρύματος «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης».
Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια στην Ελλάδα και τη Γαλλία και έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις φωτογραφίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ιταλία, Βέλγιο) ενώ έργα της έχουν παρουσιαστεί σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις (Centre Photographique d’Ile-de-France και Cité Internationale des Arts στο Παρίσι, Μουσείο Μπενάκη, Σπίτι της Κύπρου, κ.ά.).
Το photobook «Little Lies (2010-2020), A Solo Show of Io Paschou» συμμετείχε στη Διεθνή Έκθεση Photobook στο Athens Photo Festival 2022 ,Μουσείο Μπενάκη ενώ το 2025 κυκλοφόρησε το βιβλίο, «Προς μια αρχαιολογία των εικόνων. Ένα δοκίμιο για τη φωτογραφία (από τη θεωρία στη πράξη)»από τις εκδόσεις Παπαζήση. Η αγάπη της για την εικόνα ξεκίνησε σ’ ένα σκοτεινό θάλαμο. Έκτοτε δεν έχει σταματήσει να βλέπει τον κόσμο φωτογραφικά. Από το 2018 επιμελείται και συντονίζει καλλιτεχνικές δράσεις στο Darkroom Creative Project.
